Milliyet yazarı Güldener Sonumut bugünkü yazısında NATO zirvesini değerlendirdi.
NATO devlet ve hükümet başkanları, Soğuk Savaş’ın sona ermesinden bu yana yaşanan en tehlikeli ve öngörülemez ortamda bir araya geliyor. Litvanya’nın başkenti Vilnius’ta iki gün süreyle toplanacak olan liderler, bir yandan Kuzey Atlantik Konseyi’nin resmi gündeminde yer alan konularda anlaşma sağlamaya çalışacak, diğer yandan da çok sayıda ikili düzeyde görüşme gerçekleştirerek, yeni tehditler karşısında NATO’ya canlılık ve güç katacak, İttifak’ın her karış toprağını savunmaya hazır, kararlı olduklarını gösteren kararlar alacak. Zirvenin ilk gününde liderler, “davet edilmiş ülke” statüsündeki İsveç’le birlikte Kuzey Atlantik Konsey toplantısında İttifak’ın yeni tehditlere karşı caydırıcılığının yanı sıra NATO’nun savunma imkan ve yeteneklerini ciddi oranda artıracak kararlara imza atacak. Bu çerçevede yeni tehdit ortamına karşı savunma planlamalarını güncel hale getirecek müttefiklerin, NATO’nun “Acil Mükabele Gücü” olarak bilinen NRF’i de güncelleyerek, yeni güç modeli üzerinde mutabakat sağlamaları bekleniyor. Yeni güç modelinin ilk aşamasında müttefikler, 10 gün içerisinde Avrupa Müttefik Kuvvetler Başkomutanı’nın emrine en az 100 bin asker verebilecek. Yeni modelin ikinci aşamasıysa, 10 ile 30 gün içerisinde 200 bin askerin NATO harekatına katılmasına imkan tanıyor. Üçüncü aşama ise 30 ile 180 günde NATO’nun emrine 500 bine aşkın asker gönderme projeksiyonunu hedefliyor. Askerler çok uluslu ve tam entregre harekatların tümüne, yani kara, hava, deniz, siber, uzay operasyonlarına katılacak imkan ve yeteneğe sahip olacak. Bu sayede liderler, tehdit nereden ve ne zaman gelirse gelsin, 30 milyon kilometrekare ve 1 milyarı aşkın insanın güvenliğini, Washington antlaşmasının 5. maddesi çerçevesinde sağlayabilecek.
Bunun için de kuşkusuz savunma harcamaları ve harcama taahhütleri de önemli olacak. Düne kadar müttefikler, Gayri Safi Milli Hasılaları’nın yüzde 2’sini savunma harcamalarına ayırmayı taahhüt etmişlerdi. Bu oran bir tavan teşkil ederken, yeni tehditler çerçevesinde bu hedef sadece “taban” olacak. Yetmedi, bu harcamaların yüzde 20’sinin de savunma yatırımı, malzeme, askeri imkan ve yeteneklere harcanması gerekecek.
